Os ydych wedi priodi neu mewn partneriaeth sifil gofrestredig, gall eich partner dderbyn pensiwn partner sy’n fyw os ydych yn marw o’u blaenau. Fe fydd angen iddynt anfon copi i ni o’r dystysgrif priodas neu bartneriaeth sifil a llenwi rhai ffurflenni hawlio.
Os ydych yn byw gyda’ch partner ond erioed wedi priodi nac wedi ffurfio partneriaeth sifil gyda nhw, maent yn cael eu hadnabod fel eich partner sy’n cyd-fyw. Os oeddech yn talu cyfraniadau i’r Cynllun Pensiwn Llywodraeth Leol ar neu ar ôl 1af Ebrill 2008, fe allai eich partner sy’n cyd-fyw fod yn gymwys am bensiwn partner adeg eich marwolaeth. Byddai’r pensiwn hwn wedi ei seilio ar eich aelodaeth o’r cynllun pensiwn o 6 Ebrill 1988 yn unig oni bai eich bod wedi dewis cyn 1af o Ebrill 2014 i dalu cyfraniadau ychwanegol am aelodaeth cyn 6 Ebrill 1988 i gyfrif.
Mae’n rhaid i’ch partner sy’n cyd-fyw fod wedi bodloni’r holl amodau hyn am o leiaf 2 flynedd cyn eich marwolaeth i fod yn gymwys:
- Mae’r ddau ohonoch wedi bod yn rhydd i briodi neu i ffurfio partneriaeth sifil gyda’ch gilydd
- Rydych wedi byw gyda’ch gilydd fel pe baech yn ŵr a gwraig neu fel partneriaid sifil cofrestredig
- Nid ydych chi na’ch partner wedi bod yn byw gyda rhywun arall fel pe baech yn ŵr a gwraig neu’n bartneriaid sifil gyda’r unigolyn arall hwnnw
- Mae eich partner yn dibynnu arnoch chi yn ariannol, neu ar eich incwm ar y cyd, i gefnogi eich safon byw
Gallai prawf o’r amodau hyn fod yn waith papur yn dangos eich bod wedi bod yn byw mewn aelwyd lle rhennir y gwariant, neu fod gennych chi gyfrif banc neu forgais ar y cyd.
Mae pensiwn partner sy’n fyw yn ganran o’ch pensiwn, cyn ildio unrhyw bensiwn ar gyfer cyfandaliad di-dreth a chyn unrhyw ostyngiad neu gynnydd ar gyfer taliad cynnar neu hwyr. Dyma yw hyn yn gyffredinol:
- 30.625% o’r pensiwn rydych wedi ei gronni o Ebrill 2014
- 37.50% o’r pensiwn rydych wedi ei gronni rhwng Ebrill 2008 a Mawrth 2014
- 50% o’r pensiwn rydych wedi ei gronni cyn Ebrill 2008
Mae pensiwn y partner sy’n fyw yn daladwy am weddill eu hoes.
Nid yw rhai rhannau o’ch pensiwn yn cyfrif tuag at bensiwn partner sy’n fyw. Gallai’r rhain gynnwys:
- rhai cyfnodau o’ch gwasanaeth pensiynadwy
- pensiwn ychwanegol rydych wedi ei gronni drwy dalu cyfraniadau ychwanegol
Fe all pensiwn y partner sy’n fyw fod yn is os ydych yn priodi neu’n ffurfio partneriaeth sifil wedi i chi roi’r gorau i dalu cyfraniadau i’r Cynllun Pensiwn Llywodraeth Leol.